Υαλουρονικό οξύ: όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Το υαλουρονικό οξύ επιτελεί πολλές λειτουργίες στον οργανισμό, δρώντας σαν ένα απαραίτητο για την υγεία φυσικό συστατικό. Παρακάτω εξετάζουμε με ποιον τρόπο λειτουργεί στο σώμα.

Σε ποια μέρη του σώματος απαντάται το υαλουρονικό οξύ

Περίπου το 50% του συνολικού υαλουρονικού οξέος του σώματος βρίσκεται στον ιστό του δέρματος. Το υαλουρονικό οξύ παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση του σφρίγους της επιδερμίδας και στην καταπολέμηση των σημαδιών γήρανσης, όμως μειώνεται εκ φύσεως με την πάροδο του χρόνου. 

Το υαλουρονικό οξύ απαντάται και σε άλλα σημεία στο σώμα, συμμετέχοντας στη συγκράτηση του νερού και στην ενυδάτωση των διαφόρων ιστών, ενώ ταυτόχρονα μεταφέρει θρεπτικά συστατικά μέσω της εξωκυττάριας ουσίας.

Παρουσιάζει μεγαλύτερη συγκέντρωση σε ορισμένες περιοχές, όπως τα οστά, τους χόνδρους, το αρθρικό υγρό (το οποίο μειώνει την τριβή ανάμεσα στις αρθρώσεις κατά την κίνηση), τον συνδετικό ιστό, τον ιστό του τριχωτού της κεφαλής, τον σκελετικό ιστό, τα τριχοθυλάκια, τα χείλη, τα μάτια, τον ιστό των ούλων, και το δέρμα.

Στις αρθρώσεις, τα νεύρα, τα μαλλιά, το δέρμα και τα μάτια, το υαλουρονικό οξύ –ανθεκτικό στην πίεση– δρα απορροφώντας τους κραδασμούς, αλλά και σαν λιπαντικός παράγοντας.

Βιολογικές ιδιότητες του υαλουρονικού οξέος

Το υαλουρονικό οξύ απαντάται εκ φύσεως στο σώμα. Είναι πολύτιμο λόγω των ενυδατικών του ιδιοτήτων, καθώς μπορεί να συγκρατήσει έως και 1.000 φορές το βάρος του σε νερό και έως 15 γρ. νερό μέσα στον οργανισμό. 

Κατατάσσεται στις γλυκοζαμινογλυκάνες που ανήκουν στην οικογένεια των πολυσακχαριτών, πράγμα που σημαίνει ότι αποτελεί ένα μόριο σακχάρου ικανό να προσελκύει νερό και υγρασία λόγω της ειδικής δομής του.

Πώς λειτουργεί στο δέρμα

Το υαλουρονικό οξύ είναι ένα από τα βασικά συστατικά του δέρματος καθιστώντας τους ιστούς του ανθεκτικούς στη συμπίεση, κάτι που επιτυγχάνεται μέσω της εξουδετέρωσης της πίεσης με νερό. Επιπλέον, διευκολύνει την κίνηση των κυττάρων και τη μεταξύ τους αλληλεπίδραση, ενώ παράλληλα κρατά τον ιστό ενυδατωμένο. Το υαλουρονικό οξύ βρίσκεται, ως επί το πλείστον, στο χόριο, αλλά απαντάται και στην επιδερμίδα, όντας ζωτικής σημασίας για την ενυδάτωση του δέρματος[1].

Επίσης, συγκρατεί νερό για τα μόρια των Φυσικών Ενυδατικών Παραγόντων. Αιχμαλωτίζει και συγκρατεί το νερό κατά την προσαρμογή των ιστών, λειτουργώντας σαν σφουγγάρι. Διατηρεί ένα απόθεμα νερού στο χόριο αποτρέποντας την εμφάνιση ξηρότητας στην επιδερμίδα, ενώ παράλληλα διατηρεί σε ισορροπία τα επίπεδα νερού στο δέρμα[2].

Ο κύκλος ζωής του υαλουρονικού οξέος στο σώμα

Ο ανθρώπινος οργανισμός έχει την ικανότητα να αναπληρώνει τα επίπεδα υαλουρονικού οξέος, παράγοντας περίπου 3 γρ. υαλουρονικού οξέος την ημέρα –με άλλα λόγια, το ένα τρίτο του συνολικού υαλουρονικού οξέος του σώματος ανανεώνεται σε καθημερινή βάση. Ο μέσος άνθρωπος έχει στο σώμα του περίπου 15 γρ. υαλουρονικού οξέος, το οποίο είναι κατανεμημένο σε όλους του ιστούς του σώματος.

Το ένα τρίτο ανανεώνεται (αποδομείται και συντίθεται) κάθε μέρα, καθώς διασπάται με τη βοήθεια του σιδήρου και αποβάλλεται μέσω του ήπατος, ώστε να υπάρχει χώρος για την αναπλήρωση.

Επιπλέον, το υαλουρονικό οξύ αποδομείται γρήγορα και αποβάλλεται μέσω της επιδερμίδας κατά τη διαδικασία απολέπισης (ανανέωση δέρματος). Έτσι, στο δέρμα, η διάρκεια ζωής του είναι μικρότερη της μίας ημέρας. 

Η ικανότητα του σώματος να παράγει και να ανανεώνει τα αποθέματα υαλουρονικού οξέος φθίνει με την ηλικία[3], υπό την επίδραση των ορμονικών μεταβολών και της διαδικασίας της γήρανσης.

Η συμπερίληψη του υαλουρονικού οξέος, με τη μορφή ορών και κρεμών, στο πρόγραμμα περιποίησής σας μπορεί να συμβάλει στην αναπλήρωση των μειωμένων επιπέδων, ενισχύοντας παράλληλα τη φυσική σύνθεση υαλουρονικού οξέος στο δέρμα. 

Μελέτες δείχνουν ότι η επιδερμίδα είναι πιο ενυδατωμένη μετά την τοπική εφαρμογή υαλουρονικού οξέος[4].

[1] Papakonstantinou, E. et al, 'Hyaluronic acid: A key molecule in skin aging' ατο Dermato-Endocrinology 4.3 (2012) σ. 253-258 [Προσβάσιμο στο: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3583886/]
[2] Papakonstantinou, E. et al, 'Hyaluronic acid: A key molecule in skin aging' στο Dermato- Endocrinology 4.3 (2012) σ. 253-258 [Προσβάσιμο στο: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3583886/]
[3] Levin, J. et al, 'How Much Do We Really Know About Our Favorite Cosmeceutical Ingredients?' στο The Journal of Clinical and Aesthetic Dermatology 3.2 (2010) σ.22-41 [Προσβάσιμο στο: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2921764/]
[4] Jegasothy, S.M et al, 'Efficacy of a New Topical Nano-hyaluronic Acid in Humans' στο The Journal of Clinical and Aesthetic Dermatology 7.3 (2014) σ. 27-29 [Προσβάσιμο στο: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3970829/]