Δρ. Κατσαβού Αθηνά
Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος
Βασιλίσσης Σοφίας 86, Αθήνα, 10671
Η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα είναι μια πολύ συχνή μορφή εκζέματος που χαρακτηρίζεται από την παρουσία ερυθρότητας και απολέπισης σε περιοχές που έχουν αυξημένη παραγωγή σμήγματος όπως τα φρύδια, το τριχωτό της κεφαλής, γύρω από τη μύτη, πίσω από τα αυτιά, οι μασχάλες και το στήθος. Είναι ένα έκζεμα που καθορίζεται γονιδιακά, δηλαδή υπάρχει γενετική προδιάθεση. Νεότερες έρευνες δείχνουν ότι στη σμηγματορροϊκή δερματίτιδα του τριχωτού της κεφαλής υπάρχει αύξηση του ζυμομύκητα malassezia με αποτέλεσμα να διαταράσσεται η ισορροπία των μικροβίων που υπάρχουν φυσιολογικά στο τριχωτό. Ο ζυμομύκητας δρα ερεθιστικά και μέσω μεταβολικών διεργασιών επιδρά στα κύτταρα του δέρματος και τα ωθεί να υπερπολλαπλασιαστούν. Το αποτέλεσμα κλινικά αυτής της φλεγμονής είναι η εμφάνιση της κοκκινίλας, της απολέπισης (πιτυρίδας) και του κνησμού.
Η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα παρουσιάζεται με υφέσεις και εξάρσεις. Περιβαλλοντικοί παράγοντες προκαλούν την έξαρση του νοσήματος, όπως ο ψυχρός και ξηρός καιρός, οι καταστάσεις ψυχικού stress, διάφορα νοσήματα (κατάθλιψη, Ν Parkinson), η ανοσοκαταστολή και κάποια φάρμακα. Η έκθεση στον ήλιο βοηθάει στις περισσότερες περιπτώσεις, γι’ αυτό η κατάσταση συνήθως βελτιώνεται το καλοκαίρι και επιδεινώνεται το φθινόπωρο. Οι ασθενείς μπορεί να αισθάνονται κνησμό, αλλά το πιο σημαντικό είναι η απολέπιση (πιτυρίδα) που επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία τους.
Η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα είναι μια χρόνια κατάσταση, η οποία απαιτεί μια αρχική θεραπεία ακολουθούμενη από χρόνια θεραπεία συντήρησης. Ο στόχος της θεραπείας είναι η ελάττωση του ζυμομύκητα, η μείωση της φλεγμονής και η μειωμένη έκκριση σμήγματος. Ως θεραπευτικοί παράγοντες χρησιμοποιούνται τα κερατολυτικά (πίσσα, σαλικυλικό οξύ, κελουαμίδη, υδροξυοξέα), δηλαδή ουσίες που απομακρύνουν τα λέπια, τα αντιμυκητιασικά (θειούχο σελήνιο, πυριθιονικός ψευδάργυρος, κετοκοναζόλη, ολαμινική πιροκτόνη ή κλιμπαζόλη) για να μειώσουν το ζυμομύκητα, τα ήπια κορτικοστεροειδή για να μειώσουν τη φλεγμονή στην οξεία φάση και άλλοι παράγοντες που χρησιμοποιούνται τοπικά και ονομάζονται αναστολείς καλσινευρίνης, οι οποίοι δρουν καταστέλλοντας τη φλεγμονή και χρησιμοποιούνται συνήθως μακροχρόνια.
Πολύ σημαντικό κομμάτι της θεραπείας είναι η χρήση ειδικών σαμπουάν. Αυτά περιέχουν κερατολυτικά και αντιμυκητιασικά για τη μείωση της πιτυρίδας και του σμήγματος, αντιοξειδωτικά και καταπραϋντικούς παράγοντες. Ακόμα και μετά την υποχώρηση της έξαρσης είναι σημαντική η συνέχιση της αγωγής με τα ειδικά σαμπουάν που μπορούν να συντηρήσουν το αποτέλεσμα και να οδηγήσουν σε μακροχρόνια ύφεση, αφού προς το παρόν καμμιά από τις διαθέσιμες επιλογές δεν προσφέρει ίαση.
Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος
Βασιλίσσης Σοφίας 86, Αθήνα, 10671
Η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα είναι μια πολύ συχνή μορφή εκζέματος που χαρακτηρίζεται από την παρουσία ερυθρότητας και απολέπισης σε περιοχές που έχουν αυξημένη παραγωγή σμήγματος όπως τα φρύδια, το τριχωτό της κεφαλής, γύρω από τη μύτη, πίσω από τα αυτιά, οι μασχάλες και το στήθος. Είναι ένα έκζεμα που καθορίζεται γονιδιακά, δηλαδή υπάρχει γενετική προδιάθεση. Νεότερες έρευνες δείχνουν ότι στη σμηγματορροϊκή δερματίτιδα του τριχωτού της κεφαλής υπάρχει αύξηση του ζυμομύκητα malassezia με αποτέλεσμα να διαταράσσεται η ισορροπία των μικροβίων που υπάρχουν φυσιολογικά στο τριχωτό. Ο ζυμομύκητας δρα ερεθιστικά και μέσω μεταβολικών διεργασιών επιδρά στα κύτταρα του δέρματος και τα ωθεί να υπερπολλαπλασιαστούν. Το αποτέλεσμα κλινικά αυτής της φλεγμονής είναι η εμφάνιση της κοκκινίλας, της απολέπισης (πιτυρίδας) και του κνησμού.
Η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα παρουσιάζεται με υφέσεις και εξάρσεις. Περιβαλλοντικοί παράγοντες προκαλούν την έξαρση του νοσήματος, όπως ο ψυχρός και ξηρός καιρός, οι καταστάσεις ψυχικού stress, διάφορα νοσήματα (κατάθλιψη, Ν Parkinson), η ανοσοκαταστολή και κάποια φάρμακα. Η έκθεση στον ήλιο βοηθάει στις περισσότερες περιπτώσεις, γι’ αυτό η κατάσταση συνήθως βελτιώνεται το καλοκαίρι και επιδεινώνεται το φθινόπωρο. Οι ασθενείς μπορεί να αισθάνονται κνησμό, αλλά το πιο σημαντικό είναι η απολέπιση (πιτυρίδα) που επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία τους.
Η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα είναι μια χρόνια κατάσταση, η οποία απαιτεί μια αρχική θεραπεία ακολουθούμενη από χρόνια θεραπεία συντήρησης. Ο στόχος της θεραπείας είναι η ελάττωση του ζυμομύκητα, η μείωση της φλεγμονής και η μειωμένη έκκριση σμήγματος. Ως θεραπευτικοί παράγοντες χρησιμοποιούνται τα κερατολυτικά (πίσσα, σαλικυλικό οξύ, κελουαμίδη, υδροξυοξέα), δηλαδή ουσίες που απομακρύνουν τα λέπια, τα αντιμυκητιασικά (θειούχο σελήνιο, πυριθιονικός ψευδάργυρος, κετοκοναζόλη, ολαμινική πιροκτόνη ή κλιμπαζόλη) για να μειώσουν το ζυμομύκητα, τα ήπια κορτικοστεροειδή για να μειώσουν τη φλεγμονή στην οξεία φάση και άλλοι παράγοντες που χρησιμοποιούνται τοπικά και ονομάζονται αναστολείς καλσινευρίνης, οι οποίοι δρουν καταστέλλοντας τη φλεγμονή και χρησιμοποιούνται συνήθως μακροχρόνια.
Πολύ σημαντικό κομμάτι της θεραπείας είναι η χρήση ειδικών σαμπουάν. Αυτά περιέχουν κερατολυτικά και αντιμυκητιασικά για τη μείωση της πιτυρίδας και του σμήγματος, αντιοξειδωτικά και καταπραϋντικούς παράγοντες. Ακόμα και μετά την υποχώρηση της έξαρσης είναι σημαντική η συνέχιση της αγωγής με τα ειδικά σαμπουάν που μπορούν να συντηρήσουν το αποτέλεσμα και να οδηγήσουν σε μακροχρόνια ύφεση, αφού προς το παρόν καμμιά από τις διαθέσιμες επιλογές δεν προσφέρει ίαση.
Συμβουλές που βοηθούν:
• Είναι σημαντικό να κατανοήσει ο ασθενής ότι είναι μια χρόνια και υποτροπιάζουσα κατάσταση, με υποτροπές οι οποίες λαμβάνουν χώρα σχεδόν συστηματικά. Γι’ αυτό το λόγο, οι θεραπείες θα πρέπει να εφαρμόζονται ξανά και ξανά. Οι ίδιοι οι ασθενείς θα πρέπει να μάθουν να αναγνωρίζουν τις εξάρσεις και να ξεκινούν αμέσως θεραπεία για πιο γρήγορη ύφεση της κατάστασης.
• Τα ειδικά σαμπουάν να χρησιμοποιούνται πιο συχνά στην έξαρση, δηλαδή 3 φορές την εβδομάδα για 1 μήνα και ακολούθως 1 φορά το μήνα για συντήρηση του αποτελέσματος. Ο αφρός του σαμπουάν μπορεί να χρησιμοποιηθεί με μασάζ στο πρόσωπο και στο στήθος κατά τη διάρκεια του ντους.
• Να αποφεύγετε να ξύσιμο του δέρματος και η προσπάθεια να απομακρυνθεί η πιτυρίδα με μηχανικό τρόπο, καθώς κάτι τέτοιο μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή.
• Ο ήλιος δεν χειροτερεύει την κατάσταση, αλλά συνήθως βοηθάει στην ύφεση των συμπτωμάτων.
• Η διάρκεια, η ποσότητα και η συχνότητα εφαρμογής των φαρμακευτικών σκευασμάτων αλλά και των καλλυντικών θα πρέπει να ακολουθούνται σύμφωνα με τις ιατρικές οδηγίες.
• Είναι σημαντικό να κατανοήσει ο ασθενής ότι είναι μια χρόνια και υποτροπιάζουσα κατάσταση, με υποτροπές οι οποίες λαμβάνουν χώρα σχεδόν συστηματικά. Γι’ αυτό το λόγο, οι θεραπείες θα πρέπει να εφαρμόζονται ξανά και ξανά. Οι ίδιοι οι ασθενείς θα πρέπει να μάθουν να αναγνωρίζουν τις εξάρσεις και να ξεκινούν αμέσως θεραπεία για πιο γρήγορη ύφεση της κατάστασης.
• Τα ειδικά σαμπουάν να χρησιμοποιούνται πιο συχνά στην έξαρση, δηλαδή 3 φορές την εβδομάδα για 1 μήνα και ακολούθως 1 φορά το μήνα για συντήρηση του αποτελέσματος. Ο αφρός του σαμπουάν μπορεί να χρησιμοποιηθεί με μασάζ στο πρόσωπο και στο στήθος κατά τη διάρκεια του ντους.
• Να αποφεύγετε να ξύσιμο του δέρματος και η προσπάθεια να απομακρυνθεί η πιτυρίδα με μηχανικό τρόπο, καθώς κάτι τέτοιο μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή.
• Ο ήλιος δεν χειροτερεύει την κατάσταση, αλλά συνήθως βοηθάει στην ύφεση των συμπτωμάτων.
• Η διάρκεια, η ποσότητα και η συχνότητα εφαρμογής των φαρμακευτικών σκευασμάτων αλλά και των καλλυντικών θα πρέπει να ακολουθούνται σύμφωνα με τις ιατρικές οδηγίες.
