Session 4 - Ποια είναι τα πρώτα σημάδια της εμμηνόπαυσης;

Το κείμενο επιμελήθηκε η Δρ. Γεωργία Φαρμάκη*

Εμμηνόπαυση είναι εκείνη η περίοδος της ζωής της γυναίκας που σηματοδοτεί το τέλος της εμμήνου ρύσεως. Διαγιγνώσκεται αναδρομικά, δηλαδή θεωρούμε ότι μια γυναίκα βρίσκεται σε εμμηνόπαυση όταν συμπληρώσει 12 μήνες χωρίς παρουσία έμμηνης ρύσης. Είναι μια φυσιολογική βιολογική διαδικασία και ο μέσος όρος ηλικίας εμφάνισης της είναι τα 51-52 έτη, ενώ μπορεί να κυμανθεί από τα 47-55 έτη. Στις γυναίκες που καπνίζουν επέρχεται νωρίτερα, ενώ σημαντικό ρόλο παίζει η γενετική προδιάθεση και η ηλικία που η μητέρα της γυναίκας μπήκε στην εμμηνόπαυση.  

Οργανικά, αυτή η χρονική περίοδος χαρακτηρίζεται από τη μείωση των επιπέδων παραγωγής της προγεστερόνης και των οιστρογόνων από τις ωοθήκες και αντισταθμιστικά από την αύξηση των επιπέδων της ωχρινοτρόπου LH και της θυλακιοτρόπου FSH ορμόνης από την υπόφυση. Στην εμμηνόπαυση η γυναίκα χάνει την αναπαραγωγική της ικανότητα.

Η εμμηνόπαυση δεν εμφανίζεται απροειδοποίητα. Υπάρχει η μεταβατική περίοδος πριν την εμφάνισή της, η οποία ονομάζεται περιεμμηνόπαυση ή κλιμακτήριος.  

Στην διάρκεια αυτής της χρονικής περιόδου που μπορεί να διαρκέσει από 1-2 χρόνια αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις μέχρι και 10 χρόνια πριν την εμμηνόπαυση, τα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης αρχίζουν να εκπίπτουν αλλά μπορεί και να αυξομειώνονται, γεγονός που οδηγεί στην εμφάνιση συμπτωμάτων.  

Τα πρώτα συμπτώματα ποικίλλουν και διαφέρουν σε ένταση και συχνότητα από γυναίκα σε γυναίκα. Τα πιο συνήθη είναι:  

• Οι διαταραχές του κύκλου. Οι κύκλοι είναι μικρότεροι σε διάρκεια ή άλλες φορές πιο συχνοί και με βαριά έμμηνη ρύση και κατόπιν αραιώνουν
• Οι εξάψεις
• Προβλήματα στον ύπνο, όπως δυσκολία στη έλευση και κακή ποιότητα ύπνου
• Η ελάττωση της ελαστικότητας του δέρματος. Το δέρμα γίνεται πιο λεπτό και ξηρό, με αύξηση της ρυτίδωσής του
• Τα μαλλιά γίνονται αδύναμα και εμφανίζεται τριχόπτωση
• Εμφανίζονται αλλαγές στη διάθεση με επικράτηση νευρικότητας, ευερεθιστότητας, καταθλιπτικού συναισθήματος, αδυναμία συγκέντρωσης, διαταραχές μνήμης και έλλειψη ενεργητικότητας
• Μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας, ξηρότητα του κόλπου, λοιμώξεις του ουρογεννητικού συστήματος
• Αύξηση του σωματικού βάρους με εμφάνιση κοιλιακής παχυσαρκίας, η οποία αποτελεί δείκτη αυξημένου κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων

Οι εξάψεις είναι το πιο χαρακτηριστικό και βασανιστικό σύμπτωμα της εμμηνόπαυσης.

Χαρακτηρίζονται, από τις γυναίκες που τις βιώνουν, σαν μια αίσθηση απότομης και έντονης ζέστης που συνοδεύεται από έντονη εφίδρωση στο επάνω κυρίως μέρος του σώματος, ενώ ακολουθείται συνήθως από αίσθημα ψύχους. Η διάρκεια της κρίσης έξαψης διαρκεί από ένα έως και δέκα λεπτά και συμβαίνει κυρίως την νύχτα, με επακόλουθο τη διακοπή του ύπνου.

Η συχνότητα εμφάνισης ποικίλλει και στη διάρκεια της κλιμακτήριου και στην εμμηνόπαυση.

Η ακριβής αιτία των εξάψεων παραμένει ασαφής, ωστόσο πιστεύεται ότι οφείλονται στην διακύμανση στα επίπεδα των ορμονών που συμβαίνουν στη χρονική αυτή περίοδο και στην αυξημένη ευαισθησία του συστήματος ελέγχου της θερμοκρασίας του σώματος.

*Γεωργία Φαρμάκη MD, MPH, PhD. Βιοπαθολόγος ,Μικροβιολόγος.
Απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών στην Δημόσια Υγεία από το ΕΚΠΑ
Διδακτορική διατριβή στο ΕΚΠΑ
Diplomate in Anti Aging and Regenerative Medicine
American Academy of Anti-Aging Medicine
Άσκηση ιδιωτικού επαγγέλματος από το 1997
Επιστημονικά υπέυθυνη του Μικροβιολογικού Τμήματος Ορθοβιοτικής